Chùa Đồng còn có tên Thiên Trúc tự (chùa cõi Phật), chùa được tọa lạc ở đỉnh cao nhất dãy Yên Tử (1068m) hùng vĩ với cảnh sắc mây trời mê đắm. Hiện nay, ngôi chùa cổ kính linh thiêng này đang nắm giữ nhiều kỷ lục và chưa một ngôi chùa Việt Nam nào có thể sánh bằng.
Chùa Đồng - Yên Tử xây dựng năm nào?
Đầu tiên chùa Đồng do một bà phi của chúa Trịnh xây dựng vào thời hậu Lê (thế kỷ XVII). Ngôi chùa đặc biệt ở chỗ là đã được đúc bằng đồng khác hẳn với chất liệu gỗ lim như những ngôi chùa khác của Việt Nam lúc bấy giờ. Ở giai đoạn nguyên khởi này thì ngôi chùa chỉ là một cái khám nhỏ nhắn ngay cả một người chui không lọt.
Theo thời gian cho đến năm Canh Thân 1740, đời vua Lê Cảnh Hưng tương truyền kể lại thì có một cơn bão làm bật mái chùa. Chính vì điều này đã làm cho kẻ gian dỡ phần còn lại chỉ để lại dấu tích các hố cột như chôn trên mỏm đá.
Chùa Đồng nhìn từ xa
Cho đến thời điểm vào mùa đông 1930, người xưa kể lại có bà Bùi Thị Mỹ từ chùa Long Hoa đã tái tạo và phục dựng lại chùa Đồng bằng bê tông cốt đồng để trên một hòn đá vuông vắn và lại như cao quá đầu người ở vị trí chùa Đồng cũ.
Vào năm 1993 thì một người Việt kiều ở Mỹ tên Nguyễn Sơn Nam đã cùng các phật tử ở hải ngoại phát tâm đúc lại ngôi chùa mới kiến trúc hình chữ Đinh quen thuộc trong lối kiến trúc chùa ở Việt Nam. Tuy nhiên chữ Đinh này lại được thiết kế theo dáng một bông sen nở với những cánh thắm đẹp tự nhiên nhất. Bông sen nở như đã ngự trên sập đồng chân quỳ dạ cá được trổ hình hoa sen cách điệu tuyệt đẹp và đã được đặt ngay bên cạnh ngôi chùa Đồng bằng vật liệu bê tông xây dựng đầu thế kỷ XX.
Chùa Đồng - Yên Tử, ngôi chùa đồng lớn nhất Châu Á
Cho đến ngày 03 tháng 6 năm 2006 dưới sự chủ trì của Tiến sĩ Phật học Đại Đức Thích Thanh Quyết (Thượng tọa Thích Thanh Quyết) cùng Ban Quản lý Dự án chùa Đồng, bằng công đức của người dân thập phương trong và ngoài nước đã khởi lễ đúc chùa Đồng được thiết kế từ kiến trúc sư Trần Quốc Tuấn – Viện Bảo Tồn Di Tích.
Đến ngày 30 tháng 01 năm 2007 thì chùa Đồng có diện mạo như hiện nay và nó lại được nằm chính giữa hai ngôi chùa đã được xây dựng trước tạo ra được vẻ linh thiêng độc đáo.