Hồi ký tướng tá Sài Gòn xuất bản ở hải ngoại

Westmoreland viết: “Các cuộc tấn công mà chúng tôi đã dự kiến và một số cuộc mà chúng tôi không dự kiến đã xảy ra, kể cả cuộc tấn công của quân đặc công vào sứ quán Mỹ”.
Nghe súng nổ, một lính Mỹ trực chiến chụp điện thoại phát tín hiệu cấp cứu, bị bắn gục trên bàn. Ngoài đường, một xe tuần tra của quân cảnh Mỹ bắt được tín hiệu đó lúc 3 giờ 5 phút và phóng đến trước mũi súng giương đón. Hai quân cảnh Mỹ vừa xuống xe đã bị bắn gục.
Theo lời Westmoreland, đó là chuyên viên bậc 4 tên E.Mc Bust và thượng sĩ quân cảnh Johnny B. Thomas thuộc “đội tuần tiễu đi xe jeep”. Giờ ấy, Westmoreland kể lại là ông vừa trải qua trọn ngày mồng một Tết bận rộn vì “tôi phải đến gặp hoặc điện thoại cho từng tư lệnh cao cấp của Mỹ ở Việt Nam để thảo luận về khả năng xảy ra các cuộc tấn công rộng khắp trước mắt, rồi về nhà rất muộn và rất mệt mỏi”.
Ông muốn chợp mắt vài giờ nhưng cuộc tấn công bất ngờ vào Đại sứ quán Mỹ đã dựng ông dậy. Sĩ quan phụ tá Charles Sampson đánh thức ông vì cú điện thoại réo gấp về sở chỉ huy: “Tôi mặc quần áo và đứng canhcạnh máy điện thoại nhà. Cuộc tấn công vào sứ quán thật đáng tiếc…”.
Cũng còn hên là đêm đó Đại sứ Bunker không có mặt tại sứ quán – ông đang ở một cơ quan Mỹ trên đường Pasteur. Một số lính Mỹ trong tòa đại sứ bị bắt làm tù binh tại trận. Khi lực lượng tiếp viện thuộc tiểu đoàn 716 quân cảnh Mỹ nổ súng quanh đó, các tù binh này vội chạy lên lầu, bị biệt động Sài Gòn lùa hết vào một phòng, khóa cửa giam lại. Trên bầu trời tòa Đại sứ, trực thăng chở lính Mỹ sư đoàn nhảy dù 101 do tướng Frederic Weyand điều tới trong đêm tối đang quần quanh muốn đổ quân xuống nóc. Nhưng chiếc thứ nhất vừa sà thấp định đáp bị hỏa lực của đội biệt động bắn lên, phải dạt ra.
Trời sáng dần. Tất cả các hướng đường dẫn đến tòa Đại sứ đều bị phong tỏa, bốn mặt bị lính Mỹ bao vây. 7 giờ, cuộc chiến đấu không cân sức tiếp tục diễn ra và một số biệt động đã hy sinh. 7 giờ 20 phút, hãng tin Mỹ AP đưa tin nhanh do ký giả Peter Arnett từ Sài Gòn điện về New York: “Việt Cộng đã chiếm lĩnh bên trong tòa Đại sứ” gây choáng váng cho Lầu Năm Góc và dư luận Mỹ. Sau đó, tờ Tin hàng ngày Washington loan: “Cảnh sát quân sự Mỹ đã phải đổ bộ bằng máy bay lên thẳng xuống nóc nhà sứ quán ở Sàỉ Gòn trong khói đạn để giành lại ngôi nhà được coi là “chống du kích” nhưng lại bị cộng sản chiếm trong hơn 6 giờ liền. Chỉ riêng cảnh tượng đó cũng đủ để buộc chính phủ Johnson dẹp bỏ những nhận định lạc quan của mình…”.
Sau hơn 6 giờ đánh chiếm và bị vây tứ phía, hứng chịu những đợt ném lựu đạn từng chùm từ tầng cao xuống và bị tấn công bởi lực lượng tiếp viện đáp trên nóc tòa Đại sứ bằng trực thăng, tất cả biệt động đội 11 bắn đến viên đạn cuối cùng…. Trừ Ba Đen bị thương nặng và bị bắt, 15 chiến sĩ còn lại đều hy sinh tại chỗ. Westmoreland kể:
“Ngay khi tôi biết quân dù đã đổ vào, tôi lái xe đến sứ quán. Lúc đó là 8 giờ 30 phút sáng. Cũng giống như bất cứ chiến trường nào, khu sứ quán thật là hỗn độn, xác người Mỹ và người Việt Nam vẫn nằm ngổn ngang. Nhưng không giống như hầu hết các chiến trường khác, các nhà báo và các nhà quay phim vô tuyến truyền hình Mỹ dường như có mặt khắp trong ngoài mọi nơi…”.
Sự xuất hiện năng nổ của các nhà báo và các phóng viên chiến trường – trong tòa Đại sứ làm Westmoreland thêm rối ruột, ông cho rằng họ đã bày tỏ “sự cảm phục quá đáng” đối với các cảm tử quân của Việt Cộng qua các bản tin và các bài thời luận:
“Họ đã gửi những cuốn phim vô tuyến truyền hình chưa được kiểm tra bằng máy bay tới Tokyo để nhờ vệ tinh chuyển về Mỹtrong khi các sự kiện chưa được khẳng định. Chet Huntley thuộc hãng vô tuyến truyền hình NBC trong mục tin buổi chiều, nói rằng Việt Cộng đã vào bên trong sứ quán, còn quân bảo vệ thì bị đẩy ra ngoài”.
Westmoreland rất bực mình về nội dung tương tự mà báo chí đã đưa; ông viết tiếp:“Liệu lời nói của một quân nhân chịu trách nhiệm toàn bộ về mặt quân sự trong cuộc chiến tranh ở Việt Nam và đã đích thân đến Đại sứ quán có đáng tin hơn những lời đồnđại không?”. Nhưng đồn đại điều gì?
Một số mẩu tin và bình luận mà Westmoreỉand gọi là “đồn đại” được trích dịch và in sau phần phụ lục cuốn Biệt động Sài Gòn (NXB Trẻ tái bản 1999) của đại tá Nguyên Đức Hùng (Tư Chu) nguyên Phó Tư lệnh – tham mưu trưởng Quân khu Sài Gòn – Gia Định kiêm chỉ huy trưởng lực lượng biệt động Sài Gòn – Gia Định trong kháng chiến chống Mỹ. Trong bài này, chúng tôi có sử dụng tư liệu do đại tá Hùng ghi lại về diễn tiến các trận đánh của biệt động Sài Gòn Tết Mậu Thân 1968.
Các trận đánh diễn ra trong lúc một số tư lệnh quân đội và viên chức cao cấp của Sài Gòn vắng mặt, về với gia đình. Hồi ký Trần Văn Đôn kể: “Lúc đó, tôi là thượng nghị sĩ,đang ở ĐàLạt với gia đình và với thượng nghị Tôn Thất Đính. Nhà tôigần vùng ngoại ô vắng vẻ nên tôi đưa gia đình vào Trường Đại học quân sự…Mồng hai Tết ông Thiệu dùng trực thăng về Sài Gòn. Ông Cao Văn Viên về Tổng Tham mưu lo việc phản công, quân sĩ trở lại hàng ngũ”.
Riêng Nguyễn Cao Kỳ thay Thiệu trực chiến đã kêu ca: “Lúc cuộc tổng tấn công Tết vừa mới xảy ra, chúng tôi đã không tài nào tranh thủ được sự giúp đỡ ngay tức thì của phía Hoa Kỳ. Trước kia, bất cứ lúc nào xảy ra một trận đánh phía Hoa Kỳ cũng phản ứng với tốc độ rất nhanh, nhưng trong vụ Tết họ đã có thái độ “chờ xem” rất lạ lùng”.Phía Mỹ, sau trận bị đánh đau vào Đại sứ quán, hãng Reuters vào mồng 4 Tết 2.2.2968 đã bình luận: “Cuộc chiến tranh không thể thắng của Mỹ nay đã bị xem là cuộc chiến tranh có thể thua… ” và báo chí Mỹ mô tả không khí thủ đô Washington ảm đạm. Tổng thống Johnson vừa đau tim, vừa đau đầu, sự sửng sốt vì cuộc tổng tiến công ngày đầu ngấm dần thành nỗi rã rời, tê buốt.
Cuộc chiến vẫn tiếp diễn, ngoài Trung ….